Jak działają aparaty słuchowe

Ciągły rozwój technologii związanych z elektroniką szybko zmienia świat i wpływa na wiele branż. Nie inaczej jest w przypadku aparatów słuchowych. W ciągu kilkunastu zaledwie lat dokonał się w tej dziedzinie ogromny postęp, a współczesne aparaty słuchowe są wręcz „naszpikowane” najnowszymi technologiami. Przyjrzyjmy się jak działają aparaty słuchowe i jakie funkcje mogą realizować.

Budowa aparatów słuchowych

Aparaty słuchowe to niezwykle zaawansowane technicznie urządzenia, których działanie łatwiej zrozumieć w oparciu o możliwie najprostszy schemat. Możemy sobie wyobrazić 3 elementy: mikrofon, który wychwytuje dźwięki z otoczenia, wzmacniacz, który ten sygnał odpowiednio przetwarza i słuchawkę, która wzmocniony dźwięk dostarcza do ucha pacjenta. Jak każde urządzenie, tak i aparat do pracy potrzebuje energii, zatem do naszego schematu należy dodać źródło zasilania w postaci baterii lub ładowalnego akumulatora.

Obecnie praktycznie nie spotyka się aparatów analogowych, które całkowicie wyparte zostały przez aparaty cyfrowe. Wraz z ich nastaniem pojawiły się w nich specjalnie przetworniki, a wzmacniacz to inaczej procesor dźwięku. Sygnały wychwycone przez mikrofon(y) zamieniane są na postać cyfrową (ciąg zer i jedynek), na której może pracować procesor dźwięku.

Nasuwa się pytanie, dlaczego coraz więcej urządzeń działa cyfrowo? Choć z pozoru technologia cyfrowa wygląda dość skomplikowanie - w praktyce układy cyfrowe są prostsze w budowie i konfiguracji. Cyfrowe procesory można też w ogromnym stopniu zminiaturyzować, co dla użytkowników aparatów słuchowych ma niebagatelne znaczenie. Poza samym wzmacnianiem dźwięku aparaty słuchowe zdolne są realizować wiele innych zadań. Dzięki systemom cyfrowym te dodatkowe zadania to nic innego jak specjalne programy komputerowe, podczas gdy w systemach analogowych trzeba byłoby tworzyć kolejne obwody elektryczne.

Co poza wzmocnieniem mogą robić aparaty słuchowe?

Sama kwestia wzmocnienia wymaga rozwinięcia. W przypadku większości ubytków słuchu pacjenci mają problemy ze zrozumieniem cichej mowy, a całkiem dobrze radzą sobie z głośną. To nasuwa ważny wniosek – nie wszystkie dźwięki należy wzmacniać w aparacie w taki sam sposób. I rzeczywiście- aparaty słuchowe działają tak, że uzależniają wielkość wzmocnienia od tego z jakim rodzajem dźwięku w otoczeniu mają do czynienia. Najmocniej wzmacniane są więc ciche dźwięki, w mniejszym stopniu te o normalnej głośności, natomiast głośne dźwięki nie są wzmacniane wcale, a czasem są celowo przez aparat tłumione. 

Większość niedosłyszących pacjentów zwraca uwagę na fakt, że szczególne problemy z komunikacją pojawiają u nich się w hałaśliwym środowisku. Tutaj znów z pomocą przychodzi technologia. Współczesne aparaty słuchowe zazwyczaj posiadają nie jeden, a dwa mikrofony, które w połączeniu z cyfrowym procesorem dźwięku są w stanie zbierać dźwięki tylko z tych kierunków, z których dociera mowa. Wyobraźmy sobie niedosłyszącego kierowcę samochodu, który ma otwarte okno i prowadzi rozmowę z pasażerem siedzącym obok. W tej sytuacji można się spodziewać dużego hałasu spowodowanego szumem samochodu jak również pochodzącym z otwartego okna. Nowoczesne aparaty potrafią „skupić się” na rozmówcy, zbierając mową z kierunku gdzie się on znajduje, przy jednoczesnym tłumieniu dźwięków docierających z innych stron.

Czasy wszechobecnej łączności

Dzisiaj łączność jest nieodzownym elementem życia. Również aparaty słuchowe mogą komunikować się ze sobą nawzajem, co ma wiele zastosowań - najprostszym z nich jest funkcja zmiany głośności w jednym aparacie, która skutkuje zmianą głośności w obu aparatach. Innym zastosowaniem jest funkcja alarmu o utracie połączenia z drugim aparatem, gdy wypadnie on użytkownikowi z ucha. Dzięki komunikacji między aparatami w aparacie wciąż znajdującym się na uchu użytkownika usłyszy on komunikat o braku łączności z partnerem, ostrzegający o ryzyku zgubienia aparatu.

Możliwość bezprzewodowego łączenia się aparatów z akcesoriami umożliwiającymi swobodne oglądanie telewizji, rozmowę przez telefon lub słuchanie muzyki z urządzeń hi-fi to już właściwie standard.

Należy od razu także wspomnieć o aparatach słuchowych wyposażonych w moduł Bluetooth. Rozwiązanie to doskonale sprawdza się np. podczas rozmów telefonicznych. Użytkownik nie musi nawet wyjmować telefonu z kieszeni czy torebki - swojego rozmówcę będzie słyszał w obu aparatach, czyli nawet lepiej niż osoby słyszące prawidłowo, bo te słuchawkę przykładają tylko do jednego ucha. Głos użytkownika aparatów wyłapywany jest natomiast przez mikrofony aparatów słuchowych i przekazywany do telefonu. Oznacza to, że aparaty słuchowe działają w tej sytuacji jak zestaw do rozmów telefonicznych bez użycia rąk, wykorzystywany np. w samochodzie lub podczas wykonywania prac angażujących ręce.

Czy aparat słuchowy może mówić? Dlaczego nie… Aparaty słuchowe potrafią mówić w wielu językach głosem kobiety i mężczyzny. Komunikaty głosowe, o których mowa, informują użytkownika o zmianie programu, niskim poziomie energii w baterii, lub przypominają o konieczności wizyty u protetyka słuchu.

W aparatach słuchowych znajdziemy także specjalne programy muzyki relaksacyjnej dla osób cierpiących na szumy uszne, jak również służące do oglądania telewizji czy słuchania muzyki. Producenci mają wciąż nowe pomysły na rozwiązania podnoszące komfort korzystania z tych urządzeń, więc z ogromną ciekawością śledzimy postępy w tej dziedzinie, snując domysły jakie nowości i udogodnienia przyniesie nam najbliższa przyszłość.