Rodzaje aparatów słuchowych

Gdy decydujemy się na aparaty słuchowe jednym z czynników wyboru jest typ aparatów ze względu na ich wygląd, dyskrecję i walory estetyczne – słowem, chcemy by aparaty nie wpływały negatywnie na nasz wygląd. Innymi bardzo istotnymi czynnikami są także indywidualne dla danego pacjenta uwarunkowania fizyczne, takie jak: budowa ucha, typ i głębokość niedosłuchu, a także stan wzroku i możliwości manualne pacjenta. Podczas doboru aparatów protetyk słuchu bierze wszystkie te czynniki pod uwagę i proponuje odpowiednie rozwiązanie.

Ogólny podział aparatów słuchowych

Ze względu na sposób umieszczenia aparatów słuchowych można podzielić je na 3 typy:

• Zauszny BTE (skrót od ang. Behind-The-Ear). W tym typie aparat umieszczany jest za uchem, a dźwięk z aparatu doprowadzany jest do przewodu słuchowego za pomocą wężyka połączonego z wkładką uszną umieszczoną w uchu użytkownika. W ostatnim czasie ogromną popularność zyskały aparaty zauszne z technologią RIC/RITE (skrót od ang. Receiver-In-The-Canal/Receiver-In-The-Ear), charakteryzujące się niewielkimi rozmiarami dzięki umieszczeniu słuchawki nie w obudowie aparatu znajdującego się za uchem, ale w uchu użytkownika w odpowiedniej do tego wkładce. Udało się w ten sposób zminimalizować rozmiar samej części zausznej, a przez to także osiągnąć doskonały efekt kosmetyczny. Często aparaty tego typu są tak dyskretne, że porównuje się je do aparatów CIC. Jednocześnie zmniejszenie odległości słuchawki od błony bębenkowej użytkownika aparatu zapewnia lepsze parametry akustyczne, a zatem lepsze słyszenie.
• Wewnątrzuszny ITE (skrót od ang. In-The-Ear). Jest to typ aparatu, który umieszczany jest w całości w uchu. Nie ma tu żadnych elementów za uchem, jednak aparaty tego typu, ze względu na działanie kierunkowych systemów mikrofonowych, muszą lekko z ucha wystawać. W konsekwencji rozwiązanie to nie jest uznawane za szczególnie dyskretne, lecz jest często wybierane przez osoby, które noszą okulary i którym część zauszna z tego powodu by przeszkadzała.
• Aparaty wewnątrzkanałowe CIC/IIC (skrót od ang. Completely-In-the-Canal / Invisible-In-the-Canal). Są to aparaty na tyle małe, że całkowicie „chowają się” w przewodzie słuchowym zewnętrznym. Pomimo niewielkich rozmiarów, niektóre z nich umożliwiają współpracę z pilotem zdalnego sterowania i mogą komunikować się zarówno ze sobą nawzajem, jak i z innymi urządzeniami. Pacjenci, którym nie zależy na obsłudze za pomocą pilota, a oczekują bardzo dyskretnego aparatu, mogą zdecydować się na aparaty IIC, które nie posiadając tej funkcji, mają jeszcze mniejsze rozmiary.

Poniższy rysunek pokazuje podział aparatów ze względu na umieszczenie aparatu w uchu:

To czy aparat CIC lub ITE będzie mniej lub bardziej dyskretny zależy od uwarunkowań anatomicznych ucha Pacjenta. W niektórych przypadkach protetyk może wręcz odradzić zastosowanie aparatów ITE/CIC ze względu na zbyt wąski lub zbyt prosty przewód słuchowy, w którym aparat mógłby nie trzymać się prawidłowo.

Powyżej przedstawiony podział dotyczy aparatów na przewodnictwo powietrzne.

Oprócz aparatów na przewodnictwo powietrzne występują także aparaty na przewodnictwo kostne, najczęściej w formie okularowej. Ten typ aparatów stosuje się jednakże wyłącznie w szczególnych przypadkach, gdy nie ma możliwości zastosowania aparatów na przewodnictwo powietrzne. Przy wyborze aparatów okularowych niezbędna jest więc wnikliwa analiza wielu czynników, takich jak wynik badania słuchu, budowa anatomiczna małżowiny usznej oraz kształt czaszki przyszłego użytkownika. Czynniki te muszą być wzięte pod uwagę także ze względu na to, iż przetwornik (tu wibrator kostny) znajdujący się za uchem oraz opierający się na odpowiednich częściach czaszki Pacjenta musi do nich idealnie przylegać, by aparat mógł spełniać swoje zadanie.

Typ aparatu, a ubytek słuchu

Postęp techniczny prowadzi do ciągłego rozwoju w dziedzinie aparatów słuchowych. W obecnych czasach zakres dopasowania, czyli dostępna moc, znacznie się zwiększyły, dzięki czemu znaczącą część niedosłuchów można zaprotezować praktycznie każdym typem aparatu. Zdarzają się jednakże przypadki, w których najważniejszym czynnikiem będzie moc aparatu, a więc duży zakres dopasowania, który będzie w stanie poradzić sobie z głębszym niedosłuchem Pacjenta. Dodatkowo w przypadku tzw. stromoopadających niedosłuchów wysokoczęstotliwościowych, gdzie głównym problemem jest słyszenie przez pacjenta wysokich dźwięków, najlepszym rozwiązaniem mogą okazać się dyskretne aparaty zauszne, natomiast aparaty wewnątrzuszne lub wewnątrzkanałowe będą odradzane ze względu na ryzyko wystąpienia okluzji, czyli efektu zatkanego ucha. Z tych powodów warto brać pod uwagę sugestie i porady protetyka słuchu, który w oparciu o swoją wiedzę wspólnie z pacjentem znajdzie najlepsze dla niego rozwiązanie.

Który aparat będzie dla mnie najlepszy

Wybierając odpowiedni dla siebie typ aparatów słuchowych powinniśmy kierować się poradami protetyka słuchu, który doradzając nam zawsze uwzględnia kilka najważniejszych czynników. Jednym z nich jest wynik badania słuchu, który wstępnie może determinować typ aparatu. Nie mniej ważne będą uwarunkowania anatomiczne oraz stan przewodu słuchowego, a także wzrok i możliwości manualne Pacjenta, które mogą mieć znaczenie w dalszej eksploatacji aparatów, np. przy wymianie baterii. Uwzględniając najważniejsze czynniki protetyk słuchu zasugeruje najbardziej optymalne rozwiązanie dla danego pacjenta, jednocześnie biorąc pod uwagę jego oczekiwania co do wielkości aparatu słuchowego, możliwości zastosowania w aparacie przełączników (zmiana programów, potencjometr głośności), czy też kompatybilności aparatów z akcesoriami wspomagającymi słyszenie.